Doofheid en het gebruik van dieren met platen in de fok van de Dalmatische hond:
Zoals de meeste mensen weten, hebben witte dieren zoals honden en katten het probleem van erfelijke doofheid en ook al is de Dalmatische hond qua kleur niet wit, maar extreem bont, qua overerving van de doofheid maakt dat geen verschil.
Doofheid is een ernstige handicap en een dove hond is serieus in zijn welzijn belemmerd.
De gezondheid van de Dalmatische hond heeft bij de DCN de hoogste prioriteit. Dat is ook een van de belangrijkste redenen geweest voor de oprichting van de DCN. Want het was in Nederland niet toegestaan om met honden met platen (ook wel kopvlekken genoemd) te fokken en Nederland had daarom behoefte aan een tweede rasvereniging, waarbij fokken met honden met plaat (kopvlek) juist wel toegestaan is. Het fokken met honden met platen is één van de belangrijkste manieren om de doofheid binnen ons ras nog verder terug te dringen. Dit is door wetenschappelijk onderzoek vastgesteld en kwam ook uit het doofheidsonderzoek dat de Universiteit Utrecht heeft uitgevoerd in 2019. Tevens wil de DCN zoveel mogelijk genen binnen de genenpoel beschikbaar houden. Later meer daarover.
In diverse andere landen is het al langer mogelijk om te fokken met honden met platen zoals onder andere de Verenigde Staten, Italië, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk, Noorwegen en Oostenrijk.
Maar waarom zou je eigenlijk willen fokken met die hond met een plaat en gebruik je niet gewoon zijn nestgenoot want een hond met een plaat kun je niet showen, en je kunt daarom nooit de benodigde showkwalificaties halen? Bij de DCN vinden wij echter dat showen en fokken twee verschillende zaken zijn die wij als DCN ook los willen zien van elkaar. Voor het fokken binnen de DCN heb je daarom ook geen showuitslagen nodig maar eist de DCN wel een gezondheidsverklaring. De tegenstanders van het gebruik van honden met een plaat zeggen vaak: ja maar dan gebruik je toch de broer of zus zonder plaat? Maar die hoeft zeker niet dezelfde genen te hebben als de broer of zus met plaat. Zoals wij geen exacte kopie zijn van onze broers en zussen en andere genen hebben, is dat bij honden niet anders.
Zie ook onderstaand plaatje om dit duidelijk te maken:
Bijkomend voordeel van het toestaan van het gebruik van honden met een plaat is daarom ook dat de bruikbare genenpoel voor de fokkerij groter houdt en op deze manier je ook gelijk andere gebreken dan doofheid “bestrijdt” doordat je meer genen beschikbaar houdt en er minder kans is op afwijkingen die erfelijk zijn (minder kans op homozygote recessieve aandoeningen).
De genenpoel van rashonden is heel beperkt en het bewust uitsluiten van gezonde honden die er juist voor kunnen zorgen dat de gezondheid van de Dalmatische hond positief kan worden beïnvloed is niet meer van deze tijd. En natuurlijk is dit niet alleen van belang om de doofheid terug te dringen maar ook om in de toekomst zoveel mogelijk te voorkomen dat andere erfelijke ziekten vaker voor gaan komen.
In 2019 is er een onderzoek gestart naar de effectiviteit van het op dat moment geldende fokbeleid van de op dat moment enige Dalmatische rasvereniging in Nederland. Een van de conclusies van dit rapport was dat door alleen maar te fokken met bilateraal horende honden, het aantal dove pups dat geboren is, terug is gedrongen maar ook dat de daling mogelijk groter had kunnen zijn, zie hieronder een citaat uit dit onderzoek:
“Hoewel de incidentie van doofheid bij pups van het Dalmatische ras is gedaald sinds de instelling van het fokprogramma in 1995, had de daling mogelijk groter kunnen zijn. DNA-technieken zouden gebruikt kunnen worden om op basis van de genetische diversiteit (meer diversiteit is beter) tussen honden de optimale combinatie van de ouderdieren te maken voor het toekomstige nest. Een andere mogelijkheid om de daling van de incidentie van doofheid te versnellen is door dieren met een bepaalde mate van een kopvlek ook toe te laten binnen het fokprogramma, omdat deze dieren minder risico hebben op doofheid”.
Ook uit allerlei andere wetenschappelijke artikelen blijkt dat door het gebruik van platen de incidentie van het aantal dove pups afneemt.
Als laatste een kleine greep uit de diverse beschikbare wetenschappelijke artikelen:
- Lewis T, Freeman J, De Risio L. Decline in prevalence of congenital sensorineural deafness in Dalmatian dogs in the United Kingdom. J Vet Intern Med. 2020 Jul;34(4):1524-1531. doi: 10.1111/jvim.15776. Epub 2020 Jun 16. PMID: 32543777; PMCID: PMC7379008.: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/jvim.15776
- Famula, T. R., A. M. Oberbauer, and C. A. Sousa. "Complex segregation analysis of deafness in Dalmatians." American Journal of Veterinary Research5 (2000): 550-553.
- Juraschko K, Meyer-Lindenberg A, Nolte I, Distl O. Analysis of systematic effects on congenital sensorineural deafness in German Dalmatian dogs. Vet J. 2003 Sep;166(2):164-9. doi: 10.1016/s1090-0233(02)00256-3. PMID: 12902181.
- Strain, G. M., 2003 Deafness prevalence and pigmentation and gender associations in dog breeds at risk. Vet. J. 167: 23–32
https://www.lsu.edu/deafness/VetJDeaf2004.pdf
- Greibrokk T. 1994. Hereditary deafness in the Dalmatian: relationship to eye and coat color. Journal of the AmericanAnimalHospital Association 30:170-.
